Fresh-Ones

'There is one reason why I love whities. They love their children, even before they are born. They kiss the belly and prepare themselves. They buy all kind of stuff, even if they don't know whether it will be a boy or a girl.' aldus de voorspreekman (priester of pastoor is was deze mottenwegmeppende, grappende en zingende man namelijk niet te noemen) van de kerk op onze campus deze avond. Ik vroeg me eerst af waar het heen zou gaan, maar hij heeft gelijk: wij zijn ontzettend lief voor onze ongeboren babies. Maar daarna worden het individuutjes die zichzelf maar moeten redden. De mensen in Uganda zijn niet zo. Ze zijn waardeloos voor hun ongeboren babies (zijn woorden) maar daarna dragen ze zorg voor elkaar. Iedereen is zo ontzettend vriendelijk! Natuurlijk is het zo dat als je een muzungu bent, sommige een kleine vergoeding willen voor deze vriendelijkheid, maar dat is een absolute minderheid. De meeste mensen helpen je oprecht en wijzen je met plezier de weg. Ik moet nog wel wennen aan het lachen. Voor de meeste mensen in Nederland klinkt dit misschien vreemd als ik dit zeg, maar mennn wat lachen deze mensen veel.. De helft van de tijd heb ik het idee dat ze me keihard uitlachen maar er is me al meerdere keren uitgelegd dat dit niet gemeen bedoeld is. Mensen lachen gewoon graag. En inderdaad, ze lachen als je Luganda (de taal van de Baganda, een van de grootste tribes in Uganda) probeert te praten, maar dit is niet gemeen (zeggen ze: geloven vind ik nog steeds moeilijk als je bij een kraampje staat met drie schuddende vrouwen). Een jongen vertelde dat hij een keer viel, zijn arm brak en iedereen moest lachen. Wij achterbakse Nederlandertjes denken dan: oooh daar mag je toch niet om lachen? Maar deze mensen hielpen de jongen, maar lachten ondertussen hartelijk om de belachelijk val die hij maakte. En eerlijk is eerlijk: meestal is het heel grappig als iemand valt. Het klinkt misschien neerbuigend, maar ik vind de mensen hier veel eigenschappen hebben die wij toeschrijven aan kleine kinderen: ze zijn puur, oprecht, lachen ontzettend makkelijk, zijn niet zo van de strikte afspraken, hebben minder remmingen, zien wel hoe het loopt en zien niet zo snel problemen. Natuurlijk heeft dit zo zijn nadelen, zeker wanneer je je probeert in te schrijven voor een stel vakken (ja zoiets kan een zeer moeilijk en ingewikkeld proces worden hier), maar over het algemeen is het genieten!

En dan nog even wat gebeurtenisjes van afgelopen week:

19-08
Terwijl ik dit typ zitten we in een (verplichte) voorlichting, iets waar we al vanaf half 8 vanochtend mee bezig zijn en wat gepaard gaat met een hoop ergenis van onze kant. Dat maakt dit een mooi moment om eindelijk even een update te typen!
Eergisteren zijn we gearriveerd op de campus, die echt ontzettend mooi is. Het lijkt een soort park, met exotische vogels en lage gebouwtjes overal verspreid. We hoefden pas maandag aanwezig te zijn maar waren er al zondag en konden gelukkig (ook al koste het wel wat moeite) in onze kamers. Afgelopen week is echt verschrikkelijk leuk geweest, maar hier kwam het eerste 'lastige momentje'. Lies en ik realiseerden ons allebei dat dit de plek is waar we 4 maanden gaan blijven, wat betekent dat we 4 maanden in deze omgeving zitten en 4 maanden iedereen van thuis niet zien. Dat wisten we wel, maar dat realiseerden we ons nu pas. Dat de kamer eruit zag als een prisoncel hielp natuurlijk ook wel mee, hij is zo'n 6 m2, met betonnen muren en vloeren en zero 'aankleding' (wat voel ik me Westers bij het gebruik van dat woord. Ik denk dat er niet eens een Afrikaanse vertaling van bestaat). Wat in de eerste week nog allemaal nieuw en spannend was, werd nu opeens de omgeving waar we in gaan wonen. En dat betekent: overal stof, beestjes (kakkerlakken rondvliegend, hagedissen overal en alomvertegenwoordigd gekriebel), andere viezigheid, onverstaanbare mensen, slechte bereikbaarheid, beperkt eten etc. Maar gelukkig konden we hiervoor lekker terecht bij elkaar (de voorlichting stokt op het moment overigens, er wordt wat overlegd en er komen wat mensen binnen en dan kan het weer verder gaan), samen met lieve briefjes en foto's die we meegekregen hadden. Maar los van deze lastige besefmomentjes is het zo'n avontuur! We zijn er echt, we zijn in Afrika en gaan hier nog heel lang blijven (weer wat overleg over de voorlichting, diepe stilte. Mensen moeten zich waarschijnlijk afvragen waarover ik zo fanatiek aantekeningen maak) en elke dag zit vol met interessante, grappige, mooie, fijne, idiote en indrukwekkende momentjes!
De eerste dag waren we in Entebbe en hoewel dat ooit de hoofdstad was is het maar een dooie bende. We liepen met onze poncho's (jep het regende) aan door hele rustige straatjes en vroegen ons af waar de Afrikaanse drukte was. Die vonden we de dag daarna. Heel hard. Namelijk in het centrum van Kampala. Wat een chaos! Overal zijn mensen, verschillende geuren, geschreeuw, kleuren, afval, brommertjes, taxibusjes, kraampjes en nog meer mensen. Maar het begon eigenlijk al op onze tocht van Entebbe naar Kampala, die we aflegden in een matatu, een busje die in Nederlands bestempeld zou worden als 6-persoons, hier heet dat 20-persoons. Met onze backpacks tussen onze benen persten we ons zo erin dat we niet meer konden bewegen. Dat ging opzich prima, totdat de motor waar we tegenaan zaten zo warm werd dat we ons afvroegen of onze backpacks misschien zouden smelten. Na wat geschuif en nader onderzoek waren we niets wijzer maar concludeerden we dat het, wat de situatie ook was, absoluut onmogelijk was om er iets aan te veranderen. In weer een latere matatutrip was Lisannes backpack zo tussen de bankjes geklemd dat we met 4 man eraan moesten rukken en trekken om 'm eruit te krijgen. Bij het uitstappen uit de matatu in Kampala overspoelde Afrika ons, in de vorm van zo'n 10 schreeuwende zwarte mannen die heel graag wilden dat we onze trip met hun voortzetten. Ons plan was om gewoon te gaan lopen maar na 20 meter dit geprobeerd te hebben was het duidelijk: onmogelijk. Dus hoewel we het niet van plan waren zaten we op onze 2e dag meteen op een boda-boda (kleine motortjes die van mening zijn dat ze overal tussendoor kunnen), die met ons (en de backpacks) dwars door het centrum van Kampala scheurden. En mennn wat was het vet! Lies en ik hebben allebei van het begin tot het einde met een grote grijns op ons gezicht achterop gezeten, waarbij ik me continu realiseerde in wat voor mooi land we waren. In het hostel ontmoetten we 2 andere reizigers die ons meteen de stad weer mee in namen, om te eten en te chillen met een local. Die local bleek een Rastaman (zijn woorden) te zijn met een hostel in Kabale, die ons naar 'Brood', een Nederlands bakkertje, bracht (Karin als je dit leest: 1e dag in Kampala heb ik die bakker dus al gevonden! En niet eens expres) en naar het National Theater, waar we binnenvielen in een voorstelling (je kon gewoon naar binnen lopen, lekkere chaos weer) wat een soort musical van de basisschool leek te zijn. Geen idee of dit ook het geval was, maar dat was onze interpretatie van 15 kinderen op een podium, met een beperkte decor en veel foutjes. Die avond zijn we ook nog naar een balletvoorstelling geweest, wat heel leuk was (oa veroorzaakt door een hoog gehalte naakte gespierde bovenlijven) maar niet super veel met ballet te maken had. Er waren veel trommeltjes, gegooi met plastic zakjes en bladeren en veel theatraliteit (Juud: daar had zelfs jij nog iets van kunnen leren).
Voordat we naar de universiteit vertrokken hebben we nog een tour met een andere local langs watervallen gedaan, wat vooral heel interessant was omdat hij ons veel wist te vertellen over de geschiedenis, oude gebruiken en tradities en hebben we een paar nachtjes in een luxe hostel gezeten net buiten de stad. Dit was een goede beslissing omdat er een zwembad, een shuttleservice en lekker eten was, maar minder slim omdat onze kamers op de universiteit daarna wel heel crappy leken.
Als echte antropologen mogen we natuurlijk niet generaliseren, maar omdat we toevallig tegelijkertijd ook nog mensen zijn, doen we dat af en toe wel. En tot nu toe is hetgene wat me het meeste opvalt aan de mensen hier het gebrek aan effectiviteit, of misschien beter te verwoorden als extreme flexibiliteit (dat klinkt ook wat positiever). Het nadeel is dat alles heel lang duurt, en wij gisteren bijvoorbeeld letterlijk 12 rondjes over de campus hebben gelopen omdat de volgorde van de dingen die we moesten doen totaaal niet duidelijk was. De dingen die we precies allemaal moesten doen overigens ook niet. Ook de voorlichting waar we nu zitten is weer zo'n mooi verhaal. In het afgelopen half uur is er eigenlijk niets zinnigs gezegd, maar ze gaan gewoon door want het duurt tot 12 uur! De helft van de tijd wordt er overlegd wat er nog eventueel gezegd kan worden en volgens mij wordt het grootste gedeelte er ter plekke bij verzonnen. Maar de flexibiliteit heeft ook een andere kant: er is heel veel mogelijk. Eigenlijk alles (behalve wifi, dat is heel moeilijk. Dat snap ik wel, want de computerexpert vindt zelfs typen al een lastige opgave), mits je maar genoeg geduld hebt. Naast dat we op de universiteit 'Fresh-Ones' zijn (term voor eerstejaars, waar wij ook onder vallen ook al zijn we dat niet echt), zijn we ook Afrikafresh-ones wat soms lastig is, maar vooral zo vet :)